(MONASTİSİZM) HRİSTİYANLIK’TA MANASTIR YAŞAMI

Manastır ne demek? Manastır nedir?

Monastisizm ne demek? 

Dünyevi şeylerden uzaklaşarak, yalnız ya da cemaat olarak üst derecedeki dinsel deneyimlerle, bunların geliştirilmesi idealini gerçekleştirmek için seçilmiş bir yaşam biçimi demektir.

Monastisizm in belirli ilkeleri vardır. Bunlar yalnızlık, ibadet, Tanrı’ya itaat, dini hizmet, oruç ve bekarlıktır. 

Manastırın tanımı

Manastır bir duvarla çevrili yapılar topluluğudur. 30 kadar ev vardır. Her evde 40 kadar keşiş bulunur. Evler içinde oturan keşişlerin yaptıkları işler sınıflandırılır. 3 ya da 4 ev bir oymak oluşturur. Her evde bir müdür, her manastırda bir baş keşiş vardır. Cumartesi ve Pazar ayinleri birlikte; diğer günlük ibadetler evlerde yapılır. Günde iki kez sofra kurulur, Paskalya ve Hamsin yortularında oruç tutulur. Oruç keşiş hayatında önemli yer tutar. Günde 7 kez diz çökerek Eski Ahit’ten Mezmurlar (psalms) okunur. 

Keşişlere sosyal görevler de yüklenir. Fakirlere aş evi, okuma-yazma bilmeyenler için okul, yetimler için kalacak yer temini v. s. Keşişlere toplumsal görev olarak verilir. 

Bu arada 4. Yüzyıldan başlayarak Monastisizm’in abartılı uygulamaları da ortaya çıkar. Et yiyerek ve evlenerek selamete ermenin mümkün olmadığı düşüncesi gelişir. Bir başka aşırılık ise kilise ayininin reddedilmesidir. Tanrı’yı çıplak gözle görebildiklerini iddia edenler vardı. (Bu hareket 3. Konsilde[431] aforoz edildi)

Manastırın Öğretisi

Dünyevi hayatın reddi için ruha yardımcı olan dünyadan fiziki kopuştur. Bu kopuş selamet için garanti olmakla beraber, ruhani hayat için yardımcı olur. Evlilik hayatının gereklerinin yerine getirilmesinin, ruhani hayatı devam ettirmeye engel oluşturduğunun düşünülmesi, Hristiyanlığın ilk yıllarından başlayarak din adamlarının belar yaşamaları gereğini ortaya çıkardı. Ancak bu, keşişlerin diğer insanlardan daha fazla dini sorumluluğu olduğunu düşündürmemelidir. İnanca göre dini sorumluluk her Hristiyan içindir. 

Manastırların tarihi

Kökeni Hindistan’a M. Ö. 10. yüzyıla kadar uzanır. Hinduizm, Budizm, Taoizm, Musevilik, Hristiyanlık ve İslam’da Monastisizm görülür. Özellikle Budizm’de inancın temelini oluşturur. Hristiyanlık’ta ilk keşiş Az. Pavlus (4. yüzyıl) dir. Manastır yaşamının kurucusu olarak ise Az. Antonius sayılır. 

Monastisizm’in üç önemli evresi olduğunu görürüz. Monastisizm’in ilk dönemi keşişin mutlak anlamda yalnız olduğu dönemdir (ilk keşiş Az. Pavlus gibi). İkinci evresi ise komünal bir yaşamın olduğu evredir (Az. Pavlus’u takip edenler). Keşiş toplulukları başta kulübelerde yaşamaya başlamış daha sonra ise lavra (ya da laura) adı verilen köy köy tipi yerleşimlere geçmişlerdir. Sabah ve akşam ayinleri birlikte yapılmaya başlanır. Birlikte çalışıp, birlikte yemek yapma, gelir ve giderlerin ortak idaresi ve aynı elbisenin giyilmesi gibi komünal bir yaşam başlar. Monastisizmin ikinci evresi olan bu döneme “kollektif kişilik” denir. Üçüncü evrenin temellerini ise Az. Pochomius atar. Adıyla anılan kurallar dizini, manastır yaşamı üzerine yapılan ilk düzenlemedir. Bu evre bir nevi iki evre arasındaki dengeye dayanır. Bu evrede getirilen en önemli özellik el emeğine dayalı çalışma ve eğitime verilen önemdir.